Мојата теорија

Ниту една ваква богата, дива и истовремено питома и прекрасна планина! И никаде толку многу гравири, рељефи на тврдите карпи! Зошто токму овде? Па зарем не е одпата?! Па, зарем во преисторијата не се патувало по општо прифатеното мислење – по патот Вардар – Морава? Па, тогаш, од каде овде, на Шара толку многу единствени уметнички дела по содржина и убавина?!
Тоа значи само едно: дека од палеолитот, но најповеќе во Мезолитот и подоцна на Шара врвело од живот!
Како и зошто?
Доволно е само да се погледне географската карта и да се заклучи дека преисториските заедници не тргнале на далечен пат за веднаш да стигнат во Средна и Западна Европа, туку движејќи се по Големата река дошле до Големата планина, највисока, најбогата со реки, шуми, животни, риби, полна со живот и каде најверојатно затекнале и староседелци.
И тогаш дошло до голема концентрација на племенски заедници кои со време создале интересен и богат општествен живот, со свои ритуали и верувања, со нови традиции за што денес сведочат многубројните ритуални карпи по цела Шара.

Но овде не станува збор за осамени знаци, туку за вистински симболично – наративни композиции, ликовни композиции, меѓу првите во светот на ликовната уметност воопшто!

Тоа се уметнички дела со оригинален и артикулиран израз на тогашните луѓе за нивните ритуали и верувања, за смислата на животот и нивното сфаќање за поредокот во светот.

Гравирите, пиктажите, рељефите на карпите укажуваат на тоа дека тие настанале кога можело да се живее надвор од пештерите, на отворено, а тоа значи кога завршило Леденото време, најрано во Мезолитот, пред 10-11.000 години.

Религијата и магијата биле основните двигатели на оваа уметност, уметноста била во нивна служба. Темите на овие композиции се во врска со родноста и полодноста во природата, кај луѓето и животните, а тоа значи дека тогашниот уметник не ги прикажувал жената или мажот како индивидуи, туку преку нив всушност ја претставувал плодноста.

Адам од Пена

Ова е многу ретка, всушност, по многу нешта единствена композиција а нејзината содржина и смисла е плодноста. Овде е представена машка фигура со својата машкост како и други фигури десно од него на кои јасно се гледаат нозете но кои се многу оштетени од ударите на камењата кога реката многу надојдувала.

Над овие фигури, на горниот дел од карпата се наоѓаат два триаголника, како пирамиди, длабоки до 12 см. Едниот (со број 1на фотографијата) над фигурата на Адам е со димензии 30 см х 20 см х 20 см и е со врвот нагоре, а е поврзан со каналче со истата фигура.Другиот триаголник (со број 2 на фотографијата) е малку помал, свртен е со врвот надолу и е поврзан со каналче со другите фигури десно од Адамот.



Најверојатно во тие времиња овие триаголници биле полнети со некоја тешност а можеби биле и боени. Овие два триаголника се со јасна симболика, претставувајќи го машкиот и женскиот принцип во плодноста!
Десно од овие триаголници се наоѓа еден крст, до него една кружна форма – симболи за Земјата и Сонцето а над нив една долга форма налик на змија.





Овие две мои слики се моја инспирација на тема Адам од Пена, со димензии 125 х 150 см, во акрил техника сликани со песок и мов.